آداب و رسوم مردم کهگیلویه در روز چهارشنبه سوری ، آداب و رسوم مردم یاسوج در روز چهارشنبه سوری، تحقیق در مورد آداب و رسوم مردم کهگیلویه در روز چهارشنبه سوری، اداب و رسوم چهارشنبه سوری در یاسوج
در پژوهش حاضر سعی شده که تمامی استان های ایران از نظر آداب و رسوم و همچنین مراسم چهارشنبه سوری پوشش داده شود.
مقدمه:
یکی از آداب و رسوم کهن و قدیمی مردم ایران زمین، برگزاری جشن چهارشنبه سوری است.
چهارشنبه سوری، یک جشن بهاری است که پیش از رسیدن نوروز در آخرین سه شنبه سال خورشیدی با برافروختن آتش، پریدن از روی آن و مراسمی دیگر برگزار می شود.
این جشن که چهارشنبه سوری نام دارد، در واقع نامش از دو کلمه ی “چهارشنبه” و “سوری” تشکیل شده است
که چهارشنبه به معنی پنجمین روز هفته و سور در گویش کردی به معنای سرخ و آتشین است، که در کنار هم می شود چهارشنبه سرخ و آتشین!
جمع‌کردن هیزم، برپاکردن آتش، شادی‌های دسته‌جمعی و خواندن شعر
«زردی من از تو/ سرخی تو از من/ غم برو، شادی بیا/ محنت برو، روزی بیا»
نزدیک‌ترین تصویر از چهارشنبه آخر سال است که خاطره‌اش برای همه ما با چند جمله مشابه تعریف می‌شود.
مردم استان نیز مثل اکثر نقاط سراسر کشور، در روز چهارشنبه سوری رسم و رسوماتی دارند که بعضی از این رسوم و رسومات مختص این دیار بوده ودر بسیاری از خانواده ها هنوز هم اجرا می شود.
آتش روشن کردن
افروختن آتش در کهگیلویه و بویراحمد مانند سایر نقاط کشور متداول است، اما تفاوت‌هایی نیز دارد.
در آخرین چهارشنبه سال معمولا جوانان و نوجوانان هر محل و آبادی در کوچه ها با هیزم جمع آوری شده آتش روشن می کنند و از روی آتش می‌پرند.
آنگاه بعد از پایان مراسم در هر خانه خاکستر جمع می‌کنند و آن را از خانه بیرون می‌برند و در سر چهارراه یا در آب روان می‌ریزند.
خورد و خوراک چهارشنبه سوری و دیدار با بزرگ فامیل
پختن غذاهای متنوع از جمله شیربرنج و خوردن تخمه و آجیل سنتی ؛
و اعتقاد دارند که هر کس از این آجیل بخورد مهربان می شود و رفتار مناسبی با دیگران خواهد داشت.
در پایان شب همراه با نقل خاطرات و داستان‌های گذشته توسط بزرگان از جمله آداب و رسوم دیگرچهارشنبه سوری است.
پس از صرف شام، شادباش گفتن و سر زدن به خانه بزرگ فامیل همه به يكديگر عيد را تبريك مي‌گويند.
اسپند دود کردن
در بعضی خانه‌ها رسم بر این است که اسپندی دود کرده، در دو طرف در خانه می ریزند تا اهل خانه ازچشم حسود و بیگانه در امان باشد . آداب و رسوم مردم کهگیلویه در روز چهارشنبه سوری
متیل گوش‌دادن
دور بزرگان خانواده جمع‌شدن و «متیل گوش‌دادن» و آجیل محلی خوردن از دیگر رسم‌های کهگیلویه و بویراحمدی‌ها در آخرین چهارشنبه سال است.
پختن آش
یکی از آداب مردم کهگیلویه و بویراحمد در شب چهارشنبه‌سوری، پختن آش رشته است.
همچنین دو سه روز پیش از آغاز سال نو را عرفه یا خیرات نیمه برات می‌گویند.
در این ایام تمامی خانواده از شیر و برنج و دانه‌هایی نظیر سیاه دانه، رازیانه نوعی غذای محلی به نام شیر برنج تهیه می‌کنند و همراه با نوعی حلوای محلی بین همسایگان توزیع می‌کنند.
کوزه شکستن:
به اعتقاد قدیمی ها کوزه شکستن رنج و بلا را از انسان‌ها دور می کند،
در روزگاران قدیم، مردم کهگیلویه و بویراحمد که ظرف آبشان تنها کوزه بود در شب چهارشنبه سوری کوزه ها را می شکستند و کوزه‌ای جدید جایگزین می کردند.
مراسم قاشق زنی:
در مراسم قاشق زنی، زن یا مرد، کودک یا بزرگ با پوشاندن سر و صورت خود به در خانه همسایه‌ها رفته و بدون آن که خود را معرفی کند یا صدایی از خود دربیاورد، هدیه خود را دریافت کرده و برمی‌گردد.
سر و صورت فرد باید با چادر سایه یا ملحفه‌ای بزرگ پوشانده شود تا هویت او مخفی باقی بماند.
هنگام تردد در محله هم باید به شکل ممتد با قاشق روی کاسه یا دیگ فلزی بزند و از خود سر و صدا ایجاد کند. این سر و صدا به صاحبان خانه می‌فهماند که قاشق‌زن به خانه آنها آمده و هدیه خود را می‌خواهد.
این هدایا ممکن است شکلات، تنقلات و اسباب بازی برای کودکان باشد یا برای بزرگسالان پول نقد و آجیل ریخته شود.
بخت‌گشایی
مراسم بخت‌گشایی شامل گره‌زدن دستمال یا چارقد بود؛
به این ترتیب که دختران دم‌بخت گره‌ای به دستمال یا چارقد خود می‌زدند و از اولین رهگذر می‌خواستند تا گره را بگشاید تا مشکل یا بخت‌شان باز شود.
مراسم فال‌گوشی
برای مراسم فال‌گوشی، فردی در مکانی که دیده نشود، می‌ایستاد و کلیدی زیر پای خود قرار می‌داد و به سخنان رهگذران گوش می‌داد و بنا به نیت خود، صحبت آنان را تفسیر می‌کرد.
در آن شخص به حرف های نخستین عابر گوش می کرد و اگر در صحبت های او کلمات پول، مال، وصال، عروسی، سفر، زیارت و کسب و کار بود، نشانه برآورده شدن آرزوها تعبیر می شد، در غیر اینصورت بد شانسی تلقی می شد. آداب و رسوم مردم کهگیلویه در روز چهارشنبه سوری
خانه تکانی
دیگر باور این بود که خانه تکانی باید قبل از چهارشنبه سوری تمام شود،
آنها معتقد بودند که خانه تکانی آثار کهنگی و غبار را از بین میبرد و اگر فردی مصیبت دیده باشد غبار غم از خانه پاک می شود اما باید قبل از چهارشنبه سوری این اتفاق بیفتد.
مطالب دیگر:
- آداب و رسوم مردم ایلام در روز چهارشنبه سوری
- آداب و رسوم مردم کرمان در روز چهارشنبه سوری
- چهارشنبه سوری در همدان
- چهارشنبه سوری در کرمانشاه
- چهارشنبه سوری در کردستان
- چهارشنبه سوری در تبریز
- چهارشنبه سوری در ارومیه
- چهارشنبه سوری در زنجان
- چهارشنبه سوری در اردبیل
منبع : KelaseDarsi.ir